15 Μαΐου 2013
Ελλάδα: Η επείγουσα ενέργεια για τη ματαίωση της απεργίας των εκπαιδευτικών είναι μη αναγκαία
Η χρήση ειδικών κυβερνητικών μέτρων για τη ματαίωση προτεινόμενης απεργίας εκπαιδευτικών στην Ελλάδα παραβιάζει τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.
Η Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) έχει προτείνει απεργιακές κινητοποιήσεις έξι ημερών κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής των εισαγωγικών εξετάσεων στα πανεπιστήμια, οι οποίες διεξάγονται στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους και αρχίζουν την Παρασκευή, 17 Μαΐου.
Οι απεργιακές κινητοποιήσεις -που σύμφωνα με αναφορές έχουν εγκριθεί από τις τοπικές ενώσεις εκπαιδευτικών- αποτελούν ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση που ελήφθη στα τέλη Απριλίου να αυξηθεί το ωράριο των εκπαιδευτικών. Συνδικαλιστικές οργανώσεις εκπαιδευτικών ισχυρίζονται ότι η αλλαγή θα οδηγήσει ουσιαστικά σε σημαντικό αριθμό απολύσεων και την υποβάθμιση της συνολικής ποιότητας της εκπαίδευσης στη χώρα.
Σε μια προσπάθεια να ακυρωθεί η απεργία, οι ελληνικές αρχές σύμφωνα με αναφορές επικαλούνται ειδική νομοθεσία, προκειμένου να αναγκάσουν τους εκπαιδευτικούς να συνεχίσουν να δουλεύουν. Οι εκπαιδευτικοί ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν ποινικές διώξεις και φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών, αν δεν συμμορφωθούν -εάν τους ασκηθεί ποινική διώξη, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να τεθούν σε άμεση διαθεσιμότητα και την προοπτική να χάσουν τη δουλειά τους.
«Μια καθολική απαγόρευση του δικαιώματος των εκπαιδευτικών στην απεργία, που επιβάλλεται με την ποινική δίωξη και την απειλή της ποινής φυλάκισης, είναι σαφώς μη αναγκαία και δυσανάλογη, και θα παραβίαζε τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ελλάδας στα ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε η Jezerca Tigani, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Προγράμματος της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.
«Εποχές οικονομικής κρίσης δεν απαλλάσσουν κυβερνήσεις από τις υποχρεώσεις τους να υπερασπίζονται όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, και ειδικά τα δικαιώματα των εργαζομένων δεν πρέπει να γίνονται τα θύματα της κρίσης.»
Βάσει του ελληνικού δικαίου η κυβέρνηση έχει την εξουσία να επιστρατεύει εργαζομένους εν καιρώ ειρήνης, σε περίπτωση που απαιτεί την υιοθέτηση επειγόντων μέτρων για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες άμυνας της χώρας ή επείγουσα κοινωνική ανάγκη -για παράδειγμα, μια φυσική καταστροφή ή κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
Όταν ανακοινώθηκε η χρήση αυτής της νομικής διάταξης εναντίον της απεργίας των εκπαιδευτικών, η κυβέρνηση υποστήριξε ότι το μέτρο ήταν αναγκαίο «για να αποτραπεί η σοβαρή διαταραχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας και για τη διαφύλαξη της δημόσιας τάξης και την υγεία των υποψήφιων φοιτητών».
Βάσει του διεθνούς δικαίου, η Ελλάδα έχει δεσμευτική υποχρέωση να σέβεται και να προστατεύει το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι, το οποίο περιλαμβάνει το δικαίωμα να οργανώνει -να συστήνει και να συμμετέχει σε συνδικαλιστικές οργανώσεις- και το δικαίωμα της απεργίας. Οι υποχρεώσεις αυτές καθορίζονται στις διεθνείς συνθήκες ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις οποίες είναι συμβαλλόμενο μέρος. Αυτές περιλαμβάνουν το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα -το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα -την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα- και τη σύμβαση Νο. 87 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας σχετικά με την Ελευθερία του Συνεταιρίζεσθαι και την Προστασία του Δικαιώματος της Σύστασης.
Τα δικαιώματα αυτά μπορεί να περιοριστούν μόνο υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες εάν ο περιορισμός αυτός είναι καταφανώς αναγκαίος και αναλογικός, και θα προστατεύσει την εθνική ασφάλεια, δημόσια ασφάλεια, δημόσια υγεία ή ήθη, ή τα δικαιώματα και ελευθερίες των άλλων.
Στη βάση αυτή, πολύ στενοί περιορισμοί του δικαιώματος της απεργίας, μπορεί να είναι επιτρεπτοί. Αυτό θα μπορούσε να ισχύει για τις ένοπλες δυνάμεις, την αστυνομία και άλλους δημόσιους λειτουργούς που ασκούν κρατική εξουσία. Επίσης, θα μπορούσε να ισχύει και για τους εργαζόμενους σε βασικές υπηρεσίες -υπηρεσίες οι οποίες, εάν διακοπούν, θα έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή, την προσωπική ασφάλεια ή την υγεία του πληθυσμού.
Εμπειρογνώμονες του ΔΟΕ έχουν επισημάνει ότι ο τομέας της εκπαίδευσης δεν αποτελεί βασική υπηρεσία με την αυστηρή έννοια του όρου αυτού και, γενικότερα, οποιοιδήποτε περιορισμοί που αφορούν απεργίες πρέπει να είναι εύλογοι και δεν πρέπει να περιορίζουν σημαντικά συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Από το 2010, οι Έλληνες εργαζόμενοι έχουν πραγματοποιήσει αρκετές απεργίες κατά των μέτρων λιτότητας διαμαρτυρόμενοι για τις σοβαρές περικοπές σε μισθούς και κυβερνητικά προγράμματα.
